Choroby skóry – naturalne źródła terapeutyczne

Choroby skórne, takie jak atopowe zapalenie skóry (AZS), hiperpigmentacja czy czerniak, stanowią nie tylko problem zdrowotny, ale często także emocjonalny. Coraz większa liczba ludzi na całym świecie boryka się z różnego rodzaju schorzeniami skórnymi, co sprawia, że poszukiwane są nowe, skuteczne i bezpieczne metody terapeutyczne.

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie naturalnymi źródłami terapeutycznymi, które nie tylko pomagają w leczeniu objawów chorób skórnych, ale również działają holistycznie, wspierając ogólne zdrowie skóry. Jednym z obszarów, który przyciąga coraz większą uwagę naukowców i dermatologów, jest potencjał grzybów w leczeniu chorób skóry.

Choroby skóry – co to jest

Choroby skóry to zróżnicowany zespół schorzeń, które mogą dotyczyć różnych warstw skóry, tkanki podskórnej oraz struktur z nią związanych. Skóra jest naszym pierwszym kontaktem z otoczeniem, dlatego narażona jest na wiele czynników, które mogą prowadzić do różnych problemów dermatologicznych. Choroby skóry mogą mieć podłoże genetyczne, być spowodowane infekcjami, alergiami, autoimmunizacją, działaniem czynników środowiskowych lub być efektem reakcji na stres. Objawy chorób skórnych mogą być bardzo zróżnicowane, od łuszczącej się skóry, przez zaczerwienienia, po owrzodzenia i zmiany nowotworowe.

AZS – ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna skóry, która charakteryzuje się objawami takimi jak swędzenie, zaczerwienienie i wysypka. Jest to schorzenie, które często występuje u dzieci. Może również dotyczyć dorosłych, zwłaszcza osób z historią alergii i atopii w rodzinie.

Egzema jest chorobą wieloczynnikową, gdzie czynniki genetyczne, środowiskowe, immunologiczne oraz psychologiczne odgrywają istotną rolę w jej rozwoju i nasileniu objawów. Skóra osób z AZS jest zazwyczaj bardziej sucha, wrażliwa na drażniące czynniki zewnętrzne, takie jak detergenty, kurz a nawet zmiany temperatury.

Objawy AZS mogą znacząco wpływać na jakość życia pacjentów. Ponadto, powtarzające się epizody zapalenia skóry mogą prowadzić do uszkodzenia bariery skórnej, co z kolei sprzyja nawrotom i nasileniu objawów.

Tradycyjne metody leczenia AZS obejmują stosowanie kremów i maści nawilżających, kortykosteroidów, leków przeciwhistaminowych oraz unikanie substancji drażniących. Jednakże, w ostatnich latach coraz większą uwagę poświęca się również terapiom alternatywnym, które wykorzystują substancje naturalne, w tym składniki pochodzące z grzybów.

AZS a potencjał grzybów

Badania naukowe sugerują, że niektóre substancje biologicznie aktywne zawarte w grzybach, takie jak polisacharydy, mogą łagodzić objawy AZS. Przykładowo, polisacharydy ekstrahowane z grzyba Ganoderma lucidum (Reishi) wykazały zdolność do tłumienia ekspresji cytokin prozapalnych, co może przyczynić się do złagodzenia stanu zapalnego skóry i redukcji swędzenia.

Ponadto, niektóre pochodne grzybów mogą wspierać odbudowę i wzmocnienie bariery skórnej, co jest istotne w przypadku osób z AZS. Chityna w ścianach komórkowych grzybów staje się chitozanem, który nawilża i chroni skórę, przywracając jej równowagę.

Integracja substancji biologicznie aktywnych z grzybów do terapii AZS może stanowić innowacyjne i obiecujące podejście, które nie tylko łagodzi objawy, ale także wspiera długotrwałe zarządzanie chorobą poprzez wzmacnianie naturalnych mechanizmów obronnych skóry. Jednakże, potrzebne są dalsze badania kliniczne, aby pełniej zrozumieć mechanizmy działania tych substancji i ocenić ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania u pacjentów z AZS.

Hiperpigmentacja – grzyby a redukcja przebarwień

Hiperpigmentacja to jedno z powszechnych zaburzeń skórnych, które objawia się nadmiernym rozwojem pigmentacji skóry. Jest to wynikiem zwiększonej produkcji melaniny, pigmentu odpowiedzialnego za barwę skóry. Istnieją różne przyczyny hiperpigmentacji – narażenie na działanie promieni UV, hormonalne zmiany, urazy skóry, reakcje zapalne oraz niektóre zabiegi kosmetyczne.

Efektem hiperpigmentacji mogą być ciemne plamy, przebarwienia, nieregularne szare plamy lub ciemniejsza skóra w określonych obszarach. Wiele osób odczuwa dyskomfort związany z takimi zmianami skórnymi, co może wpłynąć na ich samoocenę i jakość życia.

Terapia hiperpigmentacji obejmuje różnorodne podejścia, takie jak stosowanie kremów depigmentacyjnych, zabiegi laserowe, peelingi chemiczne oraz terapie o działaniu rozjaśniającym. W ostatnich latach rośnie również zainteresowanie naturalnymi metodami redukcji przebarwień, w tym substancjami zawartymi w grzybach.

Badania naukowe sugerują, że niektóre grzyby posiadają składniki o właściwościach hamujących enzym tyrozynazę, kluczowy enzym w procesie produkcji melaniny. Ograniczając aktywność tego enzymu, można zmniejszyć produkcję melaniny i tym samym zmniejszyć widoczność hiperpigmentacji. Ponadto, działanie przeciwutleniające niektórych związków grzybowych może przeciwdziałać stresowi oksydacyjnemu, który jest jednym z czynników wpływających na powstawanie przebarwień skórnych.

Czerniak i potencjał przeciwnowotworowy grzybów

Czerniak skóry, choć stanowi zaledwie 5% nowotworów skóry, jest jednym z najbardziej agresywnych i groźnych rodzajów raka skóry. Wzrost liczby zachorowań na czerniaka w ostatnich latach jest alarmujący, co sprawia, że jest to coraz większy problem zdrowotny na całym świecie. Czynniki ryzyka obejmują ekspozycję na promieniowanie UV, osobiste lub rodzinne historie występowania czerniaka, liczne znamię barwnikowe, jasną skórę oraz osłabiony układ odpornościowy.

Czerniak rozwija się z melanocytów, komórek odpowiedzialnych za produkcję melaniny, która nadaje skórze jej barwę. Nietypowe lub zmienione znamię, narośle lub plamy na skórze mogą być pierwszymi objawami czerniaka. Wczesne wykrycie i interwencja są kluczowe dla skutecznego leczenia, ponieważ zaawansowane stadia czerniaka mogą prowadzić do przerzutów do innych organów.

Tradycyjne metody leczenia czerniaka obejmują chirurgiczne usuwanie zmian skórnych, terapię biologiczną, chemioterapię, immunoterapię oraz terapie celowane. Niemniej jednak, obecne badania koncentrują się na poszukiwaniu nowych, bardziej skutecznych i bezpiecznych metod leczenia, w tym wykorzystaniu potencjału grzybów jako źródła bioaktywnych związków przeciwnowotworowych.

Badania naukowe wskazują na obiecujące właściwości grzybów w walce z czerniakiem. Wiele gatunków grzybów zawiera substancje, takie jak beta-glukany, lektyny, czy triterpenoidy, które wykazują działanie przeciwnowotworowe poprzez różne mechanizmy. Na przykład, beta-glukany, obecne głównie w grzybach, mogą modulować układ odpornościowy, hamować wzrost i  czerniaka oraz ograniczać przerzuty.

Podsumowanie

Perspektywa wykorzystania grzybów w terapii dermatologicznej otwiera nowe możliwości i nadzieje dla pacjentów z chorobami skóry. Jednakże, aby pełni wykorzystać ich potencjał, konieczne są dalsze badania i eksperymenty kliniczne. Niemniej jednak, istniejące dane naukowe sugerują, że grzyby mogą stanowić cenne naturalne źródło składników terapeutycznych, które w przyszłości mogą wspierać bardziej holistyczne podejście do leczenia chorób skóry. Dzięki temu pacjenci mogą mieć dostęp do bardziej kompleksowych i skutecznych metod terapeutycznych, opartych na naturze i tradycyjnym leczeniu.

bIBLIOGRAFIA

Potential of Mushrooms Bioactive for the Treatment of Skin Diseases and Disorders (2023), https://doi.org/10.1155/2023/5915769