Prototaksyty zostały opisane w 1859 roku przez kanadyjskiego geologa i przyrodnika Johna W. Dawsona jako skamieniałości przypominające ogromne pnie drzew. Te monumentalne struktury, pozbawione gałęzi i liści, wówczas nie były podejrzewane o to, że mogą być grzybami. Dopiero w 2007 roku badania nad tymi skamieniałościami ujawniły ich prawdziwą naturę.
Prototaksyty – co to takiego?
Prototaksyty były niezwykle dużymi grzybami, które rosły na Ziemi około 400 milionów lat temu, w okresie dewonu. Osiągały one wysokość do 8 metrów, co czyniło je gigantami w ówczesnym świecie roślinnym (inne rośliny osiągały maksymalnie 1-2 metry). Ich struktura na myśl przywoływała kolumny, przypominające pnie drzew, ale bez charakterystycznych gałęzi i liści.
Saprofity, czyli organizmy cudzożywne
W badaniach z 2007 roku ustalono, że prototaksyty nie funkcjonowały jako rośliny przeprowadzające fotosyntezę. Zamiast tego, pobierały węgiel z rozkładającej się materii organicznej, działając jako organizmy saprofityczne. Saprofity rozkładają substancje organiczne pochodzące z martwych organizmów lub ich resztek, przekształcając je w prostsze związki chemiczne. Następnie te związki wykorzystują inne organizmy w ekosystemie. Prototaksyty odgrywały kluczową rolę w cyklu przemian materii organicznej w ówczesnym środowisku lądowym.
Prototaksyt – Teorie i Hipotezy
Rekonstrukcja prototaksytów dokonana przez Huebera i Mary Parrish w 2001 roku opierała się na szczegółowej analizie kopalnych śladów, które pozwalają wnioskować, że prototaksyty mogły istnieć już w okresie syluru, około 443-416 milionów lat temu. Odkrycia te sugerują, że prototaksyty były obecne na Ziemi w czasach, gdy rozwijały się pierwsze organizmy saprofityczne zdolne do rozkładu martwej materii organicznej. Ten historyczny kontekst pokazuje, jak istotne było ich miejsce w ekosystemie tamtych czasów, przyczyniając się do przemian materii organicznej na lądzie i tworząc podstawy dla późniejszych procesów ekologicznych.
Podsumowanie
Prototaksyty pozostają fascynującym przykładem pradawnych organizmów, które miały znaczący wpływ na rozwój środowiska i ewolucję życia na Ziemi. Ich olbrzymie rozmiary i nietypowa dla grzybów struktura świadczą o różnorodności form życia, które kształtowały naszą planetę w czasach przedhistorycznych. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć długą i złożoną historię życia na Ziemi, która ciągle kryje wiele tajemnic do odkrycia.
Źródła
Dewoński grzyb, https://fungi.pl/forum/viewtopic.php?t=9128
