Za kulisami adaptogenów: adaptogeny, a homeostaza
Żyjemy w dzisiejszym świecie, gdzie różnorodność warunków otaczającego środowiska znacznie się waha. Ta zmienność może prowadzić do potencjalnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, gdyby nie zdolność do skutecznego utrzymania relatywnie stałego środowiska wewnętrznego. Istnieje specyficzny stan równowagi wewnętrznej, znany jako homeostaza, który odgrywa kluczową rolę w zachowaniu stabilności organizmu. W utrzymaniu homeostazy istotną rolę odgrywa zintegrowany system automatycznej kontroli wielu procesów życiowych. Ten system umożliwia utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała, właściwej objętości płynów ustrojowych, optymalnego pH krwi, stabilnego ciśnienia krwi, ciśnienia parcjalnego tlenu oraz właściwego stężenia różnych związków chemicznych w płynach ustrojowych i krwi, takich jak hormony i glukoza. Podsumowując, utrzymanie dobrego stanu zdrowia wymaga nie tylko idealnego stanu równowagi organizmu, czyli homeostazy, ale także efektywnych mechanizmów adaptacyjnych dostosowujących organizm do zmieniających się warunków życia. To właśnie te łączące się elementy tworzą kompleksową równowagę, niezbędną dla zachowania zdrowia i sprawnego funkcjonowania organizmu w zmiennym otoczeniu.
Zaburzona homeostaza a choroby cywilizacyjne
Jednym z najgroźniejszych czynników odpowiedzialnych za występowanie chorób cywilizacyjnych jest stres występujący na skutek życia w warunkach wysoko rozwiniętych społeczności. Mają one charakter przewlekły, rozwijają się wolno i skrycie. Do chorób cywilizacyjnych możemy zaliczyć, np.: nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu, nowotwory, cukrzycę, osteoporozę oraz choroby alergiczne. Należy zaznaczyć, że choroby cywilizacyjne bardzo często mają jeden wspólny mianownik, czyli zaburzona homeostaza.
Choroby cywilizacyjne - jak leczyć
Największe możliwości unikania chorób cywilizacyjnych stwarza obecnie profilaktyka. Obejmuje ona wszelkie działania promujące zdrowy styl życia oraz profilaktykę w zależności od charakterystyki jednostki chorobowej. Ponadto, profilaktyka obejmuje wprowadzanie do swojego życia zdrowych zmian i nawyków takich jak: zwiększenie aktywności fizycznej, stosowanie odpowiedniej diety, zapobieganie nadwadze i otyłości, zaprzestanie palenia papierosów i picia alkoholu, a także unikanie stresu. Niemniej ważnym elementem wchodzącym w leczenie chorób cywilizacyjnych jest stosowanie suplementacji preparatami, dzieki którym homeostaza pozostaje utrzymana. Takie właściwości wykazują roślinne adaptogeny.
Właściwości adaptogenów, a homestaza
Należy pamiętać, że adaptogeny wykazują właściwości przeciwutleniające, immunostymulujące, przeciwzapalne, anaboliczne, antyhepatotoksyczne, a także obniżające poziom cholesterolu i cukru we krwi. Warto zaznaczyć, że adaptogeny:
- posiadają właściwości antystresowe
- pomagają system immunologiczny
- wykazują właściwości antyoksydacyjne
Jeśli weźmiemy pod uwagę właściwości substancji adaptogennych suplementując preparaty na bazie adaptogenów można się spodziewać:
- łatwiejszego przystosowanie się organizmu do stresu
- wzrostu odporności organizmu
- zwiększenie siły fizycznej
- zwiększenia energii, wytrzymałości, witalności organizmu
- redukcji poziomu lęku,
- poprawę snu
- poprawienia uwagi i koncentracji
Ashwagandha wywodzi się z suchego klimatu subtropikalnego. Korzenie tej rośliny są zbierane jesienią, czyszczone i suszone. Ashwagandha, zwana witanią ospałą, jako adaptogen posiada różnorodne właściwości. Działa ona:
- przeciwzapalnie
- uodparniająco
- uspokajająco
Ashwagandha należy do grupy adaptogenów uspokajających. Dzięki właściwościom uspokajającym i adaptogennym, ashwagandha jest bardzo skuteczna w zwalczaniu lęków, myśli depresyjnych, zmęczenia oraz bezsenności spowodowanej stresem.
ŹRÓDŁA
Bulska J. Zagrożenia zdrowia chorobami cywilizacyjnymi. Pedagogiczne konteksty
badawcze. Kraków. Wydawnictwo Impuls. 2008.
Kuźnicka B, Dziak M.. Zioła i ich stosowanie. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictwo Lekarskich. 1998.
Adaptogeny, http://adaptogeny.elektroda.eu/